Ποιός ήταν επιτέλους ο αόρατος Τζων Αυλακιώτης; Τι τύπος ήταν ο κύριος αυτός και τι έκανε τον καιρό του “Διχασμού”. Γιατί δεν ήθελε το καθεστώς της 4ης Αυγούστου να θίγεται η υπόθεση της “εξαφάνισης” του Διοικητή της Τράπεζας Οικονομικής Αναπτύξεως; Ποιο νόημα είχαν οι φοβέρες του Μανιαδάκη, το πτώμα στο Σούνιο και η πρόταση της Βάλιας, της γυναίκας του για έρευνα στο παρελθόν του άντρα της; Μήπως γιατί δεν υπήρξε ποτέ Τζων Αυλακιώτης;

(Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Πρόκειται για ένα από τα πιο γνωστά μυθιστορήματα και, για την ακρίβεια, το ‘κύκνειο άσμα’ του Γιάννη Μαρή (1976), το οποίο διαφέρει στην θεματολογία του από τα υπόλοιπα αφού πραγματεύεται μια υπόθεση διπλής κατασκοπίας κατά τη δικτατορία του Μεταξά, λίγο πριν από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Η ροή της πλοκής είναι λιγότερη σύνθετη και με λιγότερα πρόσωπα από την αντίστοιχη επιτυχημένη τηλεοπτική σειρά του Ερρίκου Ανδρέου (1985), ενώ το τέλος της ιστορίας είναι κατά το ήμισυ διαφορετική. Αυτό δεν σημαίνει βέβαια ότι υπολείπεται σε ουσία,  ίσα-ίσα η ατμόσφαιρα του φόβου και της καχυποψίας του 1939 αποδίδεται αρκετά πειστικά από τον Μαρή, ο οποίος δείχνει να θέλει να πληροφορήσει το αναγνωστικό κοινό για ενδεχομένως άγνωστες πτυχές της σκοτεινής εκείνης περιόδου.

Το μυθιστόρημα διαβάζεται με αρκετό ενδιαφέρον και θα μπορούσα να ισχυριστώ ότι υπάρχει και ιστορική αξία στην περιγραφή των γεγονότων της εποχής, ωστόσο η αλήθεια είναι ότι η πλοκή χρειαζόταν να εμπλουτιστεί περισσότερο για να μην δείχνει, κάποιες φορές, επίπεδη, και η διαλεύκανση του μυστηρίου, ίσως, να μην πείσει το αναγνωστικό κοινό σε όλα της τα σημεία — παραδόξως η τηλεοπτική μεταφορά είχε, όντως, πολύπλοκη δομή αλλά πιο ολοκληρωμένο και ουσιαστικό τέλος.

Αξίζει όμως να διαβαστεί γιατί έχει αρκετές στιγμές αγωνίας.